vrijdag 23 januari 2009

Ambachtelijke Klompenmakers gezocht

De grote glimlach
De grote glimlach op het gezicht van mensen, groot en klein, rijk en arm, van hoog naar laag in de hiƫrarchie van het land of bedrijf waar ze vandaan komen. Waarom ze glimlachen.... Omdat ze een Klompenmaker aan het werk zien. Bij het demonsteren van het vak klompen maken ziet men nooit een verveeld gezicht. Klompen. Buitenlanders zijn er gek op. Het ontvangen van klompen, als draagklomp of als souvenir, wordt zeer gewaardeerd.


Imago
Onlangs vroeg ik mijn dochter van 14 jaar wat zij van klompen vind. Ze kijkt me aan alsof ik niet meer van deze wereld ben. Totaal achter loop. Om te eindigen met de woorden: suf en oudbollig. Nu neem ik haar regelmatig mee naar het buitenland en stel haar een tweede vraag. Wat denk jij wat buitenlanders van klompen vinden. Met een enthousiaste blik zegt ze dat buitenlanders klompen HELEMAAL TE GEK VINDEN. Ze weet dit. Ze heeft het persoonlijk vaak meegemaakt. Wat concludeer ik hieruit. De klompen zijn nog steeds een pracht van een product. Alleen de Nederlanders zelf zijn dit vergeten. Daar wil ik actief wat aan gaan doen.

Zijn klompenmakers in de toekomst nog nodig.
Ja. Deze zijn heel hard nodig. En weet u waarom. Omdat wij als Nederlanders GELD KUNNEN VERDIENEN aan de klompenmaker. De klomp en de klompenmaker zijn een ICOON VAN NEDERLAND. De Nederlandse overheid, en vele andere bedrijven en organisaties, zetten klompenmakers in bij ontvangsten en bij presentaties. Zowel in binnen als buitenland. En altijd, werkelijk altijd, waarderen de buitenlandse gasten dit zeer. Maar dan moeten ze er wel zijn, deze klompenmakers. Op dit moment zijn er nog maar VIJFENTWINTIG actieve AMBACHTELIJKE KLOMPENMAKERS over. En daarvan zijn er vijf jonger dan veertig jaar.

Ook voor de Nederlander
Maar ook voor de Nederlanders zijn klompenmakers nodig. Klompen zijn een deel van Nederland. Een deel van onze culturele geschiedenis. Het mag niet zo zijn dat we dit vak alleen nog maar kennen van oude films, foto's, en verhalen. En als het aan mij ligt zullen klompenmakers kinderen op scholen gaan vertellen over hun vak. Ze laten stil staan bij al die klompenmakers die in en rond de plaats waar ze wonen, hebben gewerkt. Ze vertellen dat je nooit koude voeten hebt in klompen. Nooit zweetvoeten. En hoe snel je ze uit en aan kunt doen als ze spelen in de tuin. Er voor zorgen dat ons cultureel erfgoed levend blijft. Maar dan moeten er wel nieuwe klompenmakers bijkomen.

donderdag 22 januari 2009

Klomp voor iedere gelegenheid

De Klompenmaker
Klompen zijn een prachtig product. Sierlijk in al zijn vormen. Een natuur product. Meestal gemaakt van wilgen of populieren hout. Van binnen op de maat van de voet gemaakt. Van buiten aangepast aan het doel waarvoor het moet dienen. Al waren de klompenmakers veelal arme hardwerkende boeren die in de wintermaanden met klompen wat bij konden verdienen. Ze waren wel trots op de producten die ze maakten.

Vele variaties in Klompen
Elke streek, elk beroep, en ook voor de feestdagen. De klompenmaker maakte van de klomp meer dan alleen een bescherming van de voet. Voor bruiloften prachtige gedecoreerde exemplaren met een spitse neus. Versiert met schilderwerk of houtsnijwerk. Voor dagelijks gebruik veelal met een ronde neus. Deze konden niet zo snel beschadigen als je ergens tegenaan schopte.

Klompen voor ieder beroep
En dan de beroepen. Vissers hadden klompen met speciale neuzen om de visnetten op spanning te houden zodat het boeten (repareren) van de netten sneller ging. Op zachte veengronden waren de klompen extra breed aan de onderkant om niet weg te zakken op de drassige grond. En zelfs de smokkelaar had aangepaste klompen. De onderzijde stond omgedraaid zodat men bij het volgen van zijn spoor op een dwaalspoor werd gebracht.

Elke klomp heeft de tekening van zijn maker
De klompenmaker maakte allerlei uitvoeringen en voorzag ze van een eigen unieke beschildering zodat iedereen kon zien dat hij ze gemaakt had.

donderdag 15 januari 2009

Zelf klompen maken

Klompenmaker
De klompenmaker en zijn klompen. Ze horen bij mijn leven. Van jongs af aan lagen in de magazijnen van mijn vader klompen. In hele grote hoeveelheden. Mijn vader kocht ze bij diverse klompenmakers in het zuiden van Nederland.

Souvenirklompen
De machinale klompenmakers leverde vooral souvenirklompen aan mijn vader. In eigen werkplaatsen werden deze aangepast tot een leuk product dat graag door de toeristen werd gekocht.

Ontmoeten van Klompenmakers
Rond mijn dertigste levensjaar verkocht ik meer klompen dan ooit. Daardoor ontmoete ik steeds meer klompenmakers en zag tegelijkertijd de veranderingen die deze branche onderging. Het aantal bedrijven dat machinaal klompen maakte verminderde sterk en de klompenmakers die overgebleven waren maakte met steeds minder mensen, meer klompen.

Eigen Klompenfabriek
In deze tijd liep ik rond met plannen om zelf machinaal klompen te gaan maken. De werkelijke stap hiertoe kwam voor mij op een dramatisch moment. Enkele dagen nadat ik voor het eerst vader werd kwam de huisarts vertellen dat ik ziek was. Ernstig ziek. Wellicht uit paniek, wellicht uit vastbeslotenheid om nog heel veel te doen te hebben, heb ik nog de zelfde avond een klompenfabriek gekocht. Spoedig bleek de diagnose van de artsen te voorbarig en de ziekte ging over. Mijn liefde voor klompen is er alleen maar van gegroeid.

Cultureel erfgoed
Vijftien jaar later, heb ik afstand gedaan van mijn klompenfabriek. De komende jaren wil ik mij bezig gaan houden met het instand houden en promoten van het cultureel erfgoed DE KLOMPENMAKER en zijn product de KLOMP. In 2008 heb ik daarvoor KLOMPENDAGEN opgericht. Op 20 september van dat jaar heeft de Eerste Nationale Klompendag plaatsgevonden op de Zaanse Schans.





Wedstrijd Ambachtelijk Klompenmaken
Op deze klompendag is voor de eerste keer in de geschiedenis onder toeziend oog van publiek, een wedstrijd ambachtelijk klompenmaken gehouden. Het merendeel van de VIJFENTWINTIG nog actieve NEDERLANDSE AMBACHTELIJKE KLOMPENMAKERS heeft hieraan mee gedaan. Ton Verheijen uit Haaksbergen is Nederlands Kampioen geworden en Bernard Dijkman uit Luttenberg heeft de Publieksprijs gekregen.








Zelf klompen maken
In overleg met de diverse klompen organisaties en met ondersteuning van zowel machinale klompenmakers als van ambachtelijke klompenmakers willen we ontmoetingen gaan organiseren waar als individu of als vriendengroep aan deel kunt nemen. Op deze ontmoetingen mag u zelf proberen een klomp te maken. Daarnaast willen we in 2010 opleidingen gaan starten om als hobby of als beroep het Ambachtelijk klompenmaken te leren.

Mijn droom
Het is mijn droom om het prachtige gevoel van het zelf maken van klompen op u en vele andere over te brengen. Het zelf snijden van klompen uit een vers blok hout. Dit PURE NATUUR PRODUCT dat als voetbescherming zijn leven start, als plantenbakje vaak een tweede leven ingaat, en zonder enige milieu schade weer opgaat in de zelfde natuurlijke omgeving waar het vandaan komt.